Alzheimer hastalığı, beynin bazı bölümlerinin zaman içerisinde giderek hasarlanması sonucu başta bellek olmak üzere tüm entellektüel faaliyetler, günlük işlevler ve davranışlarda bozulma ile kendini gösteren bir hastalıktır.
Alzheimer hastalıktır, demans (bunama) bir semptomdur ( belirtidir).Demansın en sık görüldüğü hastalık alzheimer hastalığıdır. Alzheimer hastalarının tamamında demans bulgusu belirleyicidir.
Alzheimer hastalığı, sadece yaşlılık döneminde değil her yaş grubunda görülebilir. İleri yaşlarda özellikle de 65 yaş üzerinde daha sık görülmektedir.
Şu anda dünya genelinde, yaklaşık 42 milyon, Türkiye'de ise 4.1 milyona yakın alzheimer hastası olduğu bilinirken, 2050 yılında bu sayının dünyada 115 milyona, Türkiye'de ise 11 milyona ulaşacağı tahmin edilmektedir.
Hastalığa ilişkin farkındalık çalışmaları sayesinde, erken tanı konulması, böylelikle hastalığın erken evrede kontrol altına alınması önem taşımaktadır. Bu durum hasta kadar hasta yakınlarının da yaşam kalitesini arttırırken, hastalığa ait tedavi masraflarını da azaltmaktadır.Alzheimer hastalığını ilk tanımlayan, 1902-1906 yılında Alois Alzheimer isimli Alman nöropsikiyastristtir.Alzheimer hastalığının ilk ve en önemli bulgusu; unutkanlıktır. Hasta, yakın geçmişteki bilgi, kişi ve olayları unutur. Hastalık ilerledikçe kişi daha sık unutmaya başlar.
Alzheimer hastalığının evreleri;Evre 1: Hastalığın hasta ve hekim tarafından bilinmesinden çok öncedir.
Evre 2 ve 3 : Hastalığın tüm belirtilerinin artık görüldüğü, teşhisin konduğu dönemlerdir.Alzheimer hastalığının önemli sebebi; yaş faktörüdür. 65 yaş üzerinde insanların en sık karşılaştığı hastalıklardan biridir. hastalığın diğer sebebi ise, cinsiyet faktörüdür. Kadınlarda daha sık rastlanmaktadır.
- Düşük eğitim düzeyi,
- Stres,
- Depresyon,
- Kafa travması,
- Metabolik hastalıklar,
- Genetik faktörler,
Alzheimer hastalığının nedenleri arasında sayılabilir.Alzheimerın gelişmesine zemin hazırlayan en önemli risk faktörü, genetik yatkınlıktır. Ailede alzheimer öyküsü ve hastalığın 40-60 yaş arasında başlaması, genetik yatkınlığı düşündürmektedir.Hastalığın oluşma riskini arttıran diğer faktörler ise;
- Kafa travmaları,
- Uzun süreli depresyon varlığı,
- Kronik alkol kullanımı,
- Hipertansiyon,
- Kolesterol yüksekliği
- Şeker hastalığıdır.
Alzheimerden korunmak için;- Zihinsel ve fiziksel olarak aktif olun.
- Bol egzersiz yapın, tansiyonunuzu ve şekerinizi normal düzeyde tutun.
- Sebze ve meyve tüketiminizi arttırın.
- Akdeniz diyetini tercih edin.
- Alkol ve sigara kullanmayın.
- Folik asit, E vitamini, D vitamini, B12 vitamini, Omega3 içeren ürünleri tüketin. (Kimyon, soğan, zerdeçal, ananas)
Alzheimer hastalığı kronik bir hastalık olup, genel olarak kronik hastalıklarda ki , yaklaşım tarzı ile tedavi ve takibi yapılmaktadır. Hastalığın tedavisi günümüz koşullarında mümkün olmayıp, hastalığın belirtilerinin yok edilmesi veya azaltılması sağlanmalıdır.
Dr. Hulusi KOCATÜRK
Ada Yaşam Merkezi